Tổng thống Mỹ Donald Trump xuất hiện trong Hội nghị Cấp cao APEC hôm 20/11, cam kết hướng tới "hòa bình và thịnh vượng" tại khu vực, trong khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sử dụng diễn đàn để chỉ trích chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ.
Hội nghị của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) năm nay được tổ chức trực tuyến do đại dịch Covid-19. Sự kiện quy tụ các nhà lãnh đạo từ 21 nền kinh tế Vành đai Thái Bình Dương, chiếm khoảng 60% GDP toàn cầu.
Lần đầu tiên ông Trump tham dự kiện cấp cao APEC là năm 2017. Năm 2018, ông cử đại diện là Phó tổng thống Mike Pence đi thay mình. Sự kiện APEC năm 2019 không được tổ chức do vấn đề từ nước đăng cai Chile.
 |
| Ông Trump cùng các nhà lãnh đạo APEC trong hội nghị trực tuyến hôm 20/11. Ảnh: AFP. |
Toàn bộ các nhà lãnh đạo, trừ ông Trump, sử dụng phông nền chính thức của APEC trên màn hình của họ, với màu xanh lam và hình ảnh mái vòm màu xanh lá cây khổng lồ của văn phòng thủ tướng Malaysia.
Ngoại lệ là ông Trump, người xuất hiện với phông nền màu be cùng con dấu của tổng thống Mỹ.
Một nguồn tin liên quan đến việc sắp xếp hội nghị thượng đỉnh cho biết ông Trump đã từ chối sử dụng phông nền chính thức.
Bài phát biểu của ông Trump không được công khai với truyền thông.
Nhà Trắng cho biết ông "tái khẳng định cam kết của Mỹ trong việc phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19 ở mức độ chưa từng có, cũng như thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương thông qua tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ".
Các nhà phân tích cho rằng ông Trump có thể quyết định xuất hiện tại APEC năm nay để thể hiện tư cách tổng thống, giữa lúc ông đang theo đuổi cuộc chiến pháp lý thách thức chiến thắng của đối thủ Joe Biden trong bầu cử Mỹ.
Việc ông Trump quay lưng lại với các cơ chế đa phương như APEC tạo ra cơ hội cho Trung Quốc. Ông Tập đã sử dụng bài phát biểu hôm 20/11 để lên tiếng bảo vệ thương mại tự do.
"Điều quan trọng là châu Á - Thái Bình Dương nên tiếp tục đi đầu trong việc bảo vệ hòa bình và ổn định, duy trì chủ nghĩa đa phương và thúc đẩy nền kinh tế mở trên toàn thế giới", ông nói, theo đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV.
"Thương mại và đầu tư tự do, cởi mở không thể đạt được trong một sớm một chiều".
Ông Tập cũng cho biết Trung Quốc sẽ xem xét việc tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) - thỏa thuận thương mại tự do khu vực khổng lồ từng được Mỹ ủng hộ dưới thời Barack Obama, nhưng bị ông Trump quay lưng.
 |
| Malaysia là nước chủ trì hội nghị. Ảnh: AFP. |
Hội nghị APEC năm nay diễn ra một tuần sau khi Trung Quốc và 14 quốc gia châu Á - Thái Bình Dương khác ký kết một thỏa thuận thương mại tự do khác, Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), thuộc hàng lớn nhất thế giới.
Các bên ký kết hy vọng RCEP sẽ hỗ trợ cho các nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi đại dịch trên con đường phục hồi, và nhiều nhà lãnh đạo APEC đã cảnh báo không nên đóng cửa để đối phó với đại dịch.
"Chúng ta cần phải giao thương và đầu tư theo cách của mình để thoát khỏi tình trạng suy thoái kinh tế hiện nay", Thủ tướng Malaysia Muhyiddin Yassin nói trong bài phát biểu khai mạc hội nghị.
"Chúng ta phải cùng nhau hợp tác và làm việc trên tinh thần xây dựng nhằm dẫn dắt khu vực trên con đường phục hồi và tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, bao trùm và bền vững".
