19 sai lầm phổ biến mà nhà đầu tư chứng khoán thành công nên tránh xa

Dưới đây là 19 sai lầm trong đầu tư mà đa số nhà đầu tư dù nhiều hay ít kinh nghiệm vẫn thường mắc phải.

Ảnh minh họa. (Nguồn: MegaBot)

Knute Rockne, Huấn luyện viên bóng bầu dục nổi tiếng ở Notre Dame (Pháp), từng nói: “Hãy củng cố những điểm yếu cho tới khi chúng trở thành những điểm mạnh của bạn”.

Theo Rockne, lý do nhà đầu tư thường bị thua lỗ hoặc chỉ đạt được những kết quả khiêm tốn trên thị trường đơn giản là do họ phạm quá nhiều sai lầm trong đầu tư.

Trong đầu tư chứng khoán cũng vậy, việc mới bắt đầu hay đã có kinh nghiệm nhiều năm chưa chắc đã quyết định thành công. Để có được thành công tại thị trường chứng khoán, cần biết tránh những "sai lầm kinh điển".

Cố chấp giữ cổ phiếu thua lỗ

Bạn không muốn bị thua lỗ, nên bạn cứ chờ đợi và hy vọng, cho tới khi thua lỗ quá lớn và bạn phải trả giá đắt. Cho tới nay, đây vẫn là sai lầm phổ biến nhất mà đa số các nhà đầu tư mắc phải. Họ không hiểu rằng tất cả mọi cổ phiếu đều có tính đầu cơ cao và ẩn chưa rủi ro rất lớn.

Bạn phải cắt giảm tối đa mọi khoản thua lỗ, không có ngoại lệ. Quy luật là luôn luôn tống khứ mọi khoản thua lỗ khi cổ phiếu nào đó rớt giá 7% hoặc 8% so với giá mua. Việc tuân thủ theo quy luật đơn giản này sẽ đảm bảo nhà đầu tư có thể tiếp tục tham gia đầu tư vào ngày hôm sau và trong tương lai.

Mua một cổ phiếu đang rớt giá

Một cổ phiếu đang xuống giá không đồng nghĩa với việc đó là một "món hời" thật sự. Việc đầu tư vào một mã cổ phiếu giảm giá rất mạnh có thể khiến nhà đầu tư mắc sai lầm kinh điển của các "tay mơ" - mua cổ phiếu khi nó gần chạm đáy.

Cân đối giảm thay vì cân đối tăng

Nếu bạn mua một cổ phiếu tại mức giá 40 USD rồi sau đó mua thêm khi nó rơi xuống giá 30 USD để cân đối mức lỗ thì bạn đang theo chân những kẻ thất bại. Chiến lược nghiệp dư này có thể gây ra sự thua lỗ trầm trọng và kéo danh mục đầu tư của bạn xuống vực sâu.

Mua lượng lớn cổ phiếu giá thấp thay vì số lượng nhỏ cổ phiếu giá cao

Nhiều người nghĩ rằng sẽ khôn ngoan hơn nếu mua số lượng hàng trăm hoặc hàng nghìn cổ phần. Điều này tạo cho người mua cảm giác rằng họ đang mua được nhiều hơn với số tiền của mình. Hãy nên mua 30 hoặc 50 cổ phần có giá cao của những công ty đang thể hiện thành tích tốt và hãy suy nghĩ theo số tiền mà bạn đầu tư thay vì số cổ phần bạn có thể mua.

Hãy mua mặt hàng tốt nhất có thể, chứ không phải mặt hàng rẻ nhất. Nhiều nhà đầu tư không cưỡng lại nổi trước những cổ phiếu 2 USD, 5 USD, hoặc 10 USD. Nhưng đa số các cổ phiếu được bán ở mức giá 10 USD hoặc thấp hơn đều có lý do.

Hoặc là chúng từng có vấn đề trong quá khứ hoặc đang gặp rắc rối ngay trong hiện tại. Cổ phiếu cũng như mọi thứ hàng hoá khác, mặt hàng tốt nhất không bao giờ có mức giá rẻ nhất, hay nói cách nôm na là “tiền nào của ấy”.

Muốn kiếm tiền nhanh chóng và dễ dàng

Mong muốn quá nhiều, quá nhanh mà thiếu sự chuẩn bị thiết yếu, nghiên cứu những phương pháp hợp lý nhất, hoặc thu thập những kỹ năng và kỷ luật nền tảng – có thể khiến bạn lỗ nặng. Nhiều khả năng bạn sẽ lao vào một cổ phiếu nào đó quá vội vàng và sau đó lại quá chậm trong việc cắt giảm thua lỗ khi bạn phạm sai lầm.

Mua dựa trên những lời mách nước, tin đồn

Nhiều người quá dễ dàng mạo hiểm tiền mồ hôi nước mắt của mình theo lời người khác, thay vì bỏ thời gian để học tập, nghiên cứu, và biết chắc việc họ đang làm. Kết quả là, những lời khuyên mà bạn nghe được đơn giản lại không phải là sự thật. Ngay cả nếu chúng là sự thật chăng nữa, trong đa số trường hợp, cổ phiếu liên quan sẽ giảm giá chứ không lên giá.

Chọn cổ phiếu hạng hai vì cổ tức cao hoặc P/E thấp

Cổ tức và P/E không quan trọng bằng tỉ lệ tăng trưởng EPS. Trong nhiều trường hợp, một công ty càng trả cổ tức cao bao nhiêu thì càng yếu bấy nhiêu. Có thể công ty đó phải vay nợ lãi suất cao để đổ đầy các quỹ chi trả dưới hình thức cổ tức.

Những công ty đang hoạt động tốt thường sẽ không chi trả cổ tức. Thay vào đó, họ sẽ đầu tư nguồn vốn của mình vào công tác nghiên cứu và phát triển (R&D) hoặc những hoạt động cải tiến khác. Ngoài ra, nên nhớ rằng bạn có thể mất số tiền bằng một kỳ cổ tức chỉ trong vòng 1 hoặc 2 ngày dao động của giá cổ phiếu.

Còn về P/E, một tỉ số P/E thấp có thể là vì thành tích của công ty đó trong quá khứ quá kém cỏi. Đa số cổ phiếu đều được bán đúng với giá trị thật của chúng tại thời điểm đó.

Tiêu chuẩn lựa chọn kém và không biết chính xác mình phải tìm kiếm gì

Nhiều người mua những cổ phiếu hạng 4, “hoàn toàn không có gì đáng chú ý”, đang vận động không tốt, có mức tăng trưởng lợi tức, doanh thu và lợi suất trên vốn cổ phần đáng đặt dấu hỏi, và không phải là những cổ phiếu dẫn dắt thị trường thật sự.

Nhiều người khác thì quá tập trung vào các cổ phiếu công nghệ cao nặng tính đầu cơ hoặc có chất lượng thấp và nhiều rủi ro.

Chọn những tên tuổi “lão làng”, quen thuộc

Chỉ vì bạn đã từng làm việc cho General Motors không có nghĩa là nó trở thành một cổ phiếu tốt để mua. Phần nhiều những mục tiêu đầu tư tốt nhất sẽ là những cái tên mới lạ mà bạn chưa từng biết.Với một số cuộc nghiên cứu nho nhỏ, bạn có thể phát hiện và kiếm lời từ chúng trước khi chúng trở thành những tên tuổi lớn.

Không có khả năng xác định (và tuân theo) những thông tin và lời khuyên tốt

Bạn bè, người quen, các nhà môi giới chứng khoán và các dịch vụ cố vấn đều có thể là nguồn cung cấp những lời khuyên sai lầm. Chỉ có một thiểu số nhỏ đã tự mình đạt được thành công đáng kể đủ để bạn cân nhắc tới.

Số lượng nhà môi giới chứng khoán hoặc các dịch vụ cố vấn ngoại hạng cũng không nhiều hơn so với những nghề như bác sĩ, luật sư hoặc cầu thủ bóng chày. Chỉ có 1/9 số cầu thủ bóng chày đã đặt bút ký hợp đồng thi đấu chuyến nghiệp leo lên được tới hạng ngôi sao. Đa số các cầu thủ tốt nghiệp đại học thậm chí không được thi đấu chuyên nghiệp.

Không sử dụng biểu đồ, e ngại mua các cổ phiếu đang leo lên đỉnh giá mới

Hơn 98% số nhà đầu tư sẽ nghĩ rằng một cổ phiếu đang leo lên đỉnh giá mới có vẻ là quá cao, nhưng các quan điểm vào cảm giác cá nhân kém chính xác hơn nhiều so với bản thân thị trường.

Thời điểm tốt nhất để mua cổ phiếu trong một giai đoạn tăng trưởng của thị trường là khi cổ phiếu đó bắt đầu đột phá lên từ một nền tảng vững chắc kéo dài ít nhất từ 7 hoặc 8 tuần.

Bán cổ phiếu nhỏ, dễ mua, đang sinh lợi trong khi giữ lại những cổ phiếu thua lỗ

Nói cách khác là làm ngược lại hoàn toàn so với điều mà bạn phải làm: tống khứ những cổ phiếu thua lỗ và cho những cổ phiếu sinh lợi thêm thời gian.

Lo lắng quá nhiều về thuế và các khoản hoa hồng

Tôn chỉ của trò chơi là trước tiền phải tạo ra lợi nhuận ròng đã. Sự lo lắng quá mức về các khoản thuế thường dẫn tới những quyết định đầu tư không hợp lý với hy vọng “tránh” được thuế.

Bạn cũng có thể phung phí một khoản lợi tức tốt khi giữ cổ phiếu lại quá lâu, cố tìm lợi nhuận đầu tư dài hạn. Một số nhà đầu tư tự thuyết phục mình rằng họ không thể bán cổ phiếu ra vì sẽ bị đánh thuế, nhưng đó là một phán xét dựa trên cái tôi vị kỷ.

Những khoản hoa hồng kèm theo việc mua hay bán cổ phiếu, đặc biệt là thông qua nhà môi giới trực tuyến, là rất nhỏ so với số tiền mà bạn có thể kiếm được nếu đưa ra những quyết định đầu tư và hành động ngay khi cần thiết.

Thực tế là bạn chỉ phải trả môt khoản hoa hồng tương đối thấp và có thể rút ra khỏi đối tượng đầu tư của mình nhanh hơn nhiều là hai trong số những thuận lợi lớn nhất của việc sở hữu cổ phiếu so với tài sản thật. Với lưu lượng tiền mặt thường trực, bạn có thể tự bảo vệ bản thân một cách nhanh chóng với mức tổn thất thấp, tận dụng những xu hướng mới có thể mang lại lợi nhuận khi chúng mở ra.

Lúng túng khi quyết định mua - bán cổ phiếu

Hầu hết các nhà đầu tư không có quy luật hoặc kế hoạch nào cho việc bán cổ phiếu ra, họ mới chỉ thực hiện phân nửa công việc cần làm để có thể thành công.

Cần hiểu biết hơn về tầm quan trọng của việc mua cổ phiếu của các công ty chất lượng cao, có sự bảo trợ của các tổ chức mạnh và học cách sử dụng biểu đồ để cải thiện khả năng lựa chọn, nắm bắt thời cơ.

Quá tập trung vào đầu cơ quyền giáo dịch chứng khoán

Một số nhà đầu tư còn tập trung chủ yếu vào các quyền giao dịch ngắn hạn, giá vốn thấp có tính chất bất ổn và độ rủi ro rất cao. Thời hạn giao dịch luôn luôn chống lại những người sở hữu quyền giao dịch ngắn hạn.

Một số còn viết những “quyền giao dịch khống” (bán những quyền giao dịch chứng khoán mà họ thậm chí không sở hữu), phải chấp nhận một rủi ro rất lớn để đổi lấy phần thưởng tiềm năng nhỏ bé.

Ít giao dịch theo giá thị trường, thích đặt những mức giới hạn về giá cho các lệnh mua và bán

Khi làm như trên, nhà đầu tư chỉ chăm chú vào từng phần tư hoặc phần tám điểm (hoặc các giá trị thập phân tương đương) thay vì tập trung vào những vận động lớn và quan trọng hơn của cổ phiếu.

Với các lệnh giới hạn, bạn phải chịu rủi ro là có thể hoàn toàn không theo kịp thị trường và không thể rút ra khỏi các cổ phiếu cần phải bán để cắt giảm thiệt hại.

Thiếu khả năng định hướng khi cần đưa ra quyết định

Nhiều người không biết là họ nên mua, bán, hay giữ, và sự không chắc chắn này cho thấy họ không có sự định hướng rõ ràng. Đa số mọi người không tuân theo một kế hoạch đã được chứng minh, một tập hợp những nguyên tắc nghiêm ngặt hay những quy luật mua và bán để dẫn dắt họ đi đúng hướng.

Không đánh giá cổ phiếu một cách khách quan

Nhiều người chỉ lựa chọn những công ty mà họ yêu thích. Tuy nhiên, thay vì dựa vào niềm hy vọng và những quan điểm cá nhân của riêng mình, các nhà đầu tư thành công chỉ chú ý đến thị trường, vì thị trường gần như luôn đúng.

Ms. Trần Trang Mobile /Zalo: 0338 358792. Tham gia Group tư vấn tại đây. Chuyên gia Phân tích và Tư vấn chứng khoán – Hệ thống Tín hiệu Chứng khoán MegaBot.

Câu chuyện về người thương lái và con lừa - bài học vàng khi đầu tư chứng khoán TGVN. Bài học về người thương lái và con lừa sẽ cho nhà đầu tư chứng khoán nhiều điều đáng suy ngẫm để tránh rơi ...

Câu chuyện con gà tây và bài học cắt lỗ trong đầu tư chứng khoán TGVN. Nhà đầu tư huyền hoại Warren Buffet từng nổi tiếng với câu nói: Nguyên tắc thứ nhất, đừng bao giờ để mất tiền. Nguyên ...

5 'bài học vàng' từ huyền thoại đầu tư tài chính Warren Buffett TGVN. Với lối sống khoa học và sự kiên định trong triết lý đầu tư giá trị, tỷ phú Warren Buffett là một trong những ...