Ông Biden tuyên bố thắng cuộc, việc chuyển giao vẫn chưa kích hoạt

Các cựu quan chức Nhà Trắng thuộc đảng Cộng hòa và một số chính trị gia có kinh nghiệm đang lên tiếng thúc giục chính quyền ông Trump tiến hành chuyển giao quyền lực cho Tổng thống đắc cử Joe Biden.

"Dù vẫn còn một số tranh chấp pháp lý chưa được giải quyết, kết quả bầu cử đã đủ rõ ràng để ngay lập tức bắt đầu quá trình chuyển đổi giữa hai nhiệm kỳ", Politico dẫn nguồn từ một lá thư của Trung tâm Chuyển giao Tổng thống.

Ông Biden đã có bài phát biểu tuyên bố chiến thắng sau khi một loạt hãng thông tấn khẳng định liên minh tranh cử Biden - Harris giành được bang chiến trường Pennsylvania. Ảnh: Reuters.

Bức thư nói trên được ký bởi một loạt các chuyên gia chính trị kỳ cựu đến từ cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, bao gồm cựu Chánh văn phòng Josh Bolten của chính quyền George W. Bush, cựu Thống đốc Utah Mike Leavitt, cựu Chánh văn phòng Thomas Mack McLarty của ông Bill Clinton và cựu Bộ trưởng Thương mại Penny Pritzker dưới thời ông Barack Obama.

"Chúng tôi kêu gọi chính quyền ông Trump ngay lập tức bắt đầu quá trình chuyển tiếp hậu bầu cử, đồng thời đề xuất ông Biden và các đồng minh tận dụng tối đa nguồn lực sẵn có, chiếu theo Đạo luật Chuyển tiếp Tổng thống", Politico trích nội dung bức thư cho biết.

Sự chần chừ của Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp

Bức thư nói trên đã gia tăng áp lực lên Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp (GSA) để công nhận chiến thắng cho liên danh tranh cử của đảng Dân chủ.

Trước đó, vào ngày 7/11 (giờ Mỹ), cơ quan liên bang này đã đưa ra một thông cáo ghi rõ "chưa xác định người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống. Ban quản trị của GSA sẽ tiếp tục tuân thủ và thực hiện các yêu cầu theo quy định của Đạo luật Chuyển tiếp Tổng thống".

Cho đến khi bà Emily Murphy, lãnh đạo của GSA, xác nhận ông Biden là tổng thống đắc cử, nhóm phụ trách chuyển giao quyền lực của đảng Dân chủ chưa thể tiếp cận các nguồn vốn của chính phủ liên bang và làm việc trực tiếp với chính quyền Tổng thống Trump.

Sự hối thúc từ các chuyên gia có thâm niên kinh nghiệm trong việc chuyển giao quyền lực tổng thống đẩy bà Murphy vào tâm điểm của những hỗn loạn trong giai đoạn hậu bầu cử.

Lãnh đạo Emily Murphy của GSA. Ảnh: GSA.

Trên thực tế, sự chần chừ của GSA nhiều khả năng bắt nguồn từ nỗ lực bảo toàn tính chất phi đảng phái của tổ chức này.

Vì Tổng thống Trump không nhượng bộ và nhận thua, lại đang theo đuổi những nỗ lực pháp lý nhằm xoay chuyển tình thế, việc tuyên bố ông Biden đắc cử tổng thống Mỹ thứ 46 có thể gây ra sự phẫn nộ từ nhóm chính trị gia cánh hữu.

Ban quản lý chiến dịch tái tranh cử của ông Trump hiện từ chối bình luận về động thái của GSA.

Trước đó, người đứng đầu Nhà Trắng viết trên Twitter hôm 8/11: "Từ khi nào mà giới truyền thông được phép quyết định ai sẽ là tổng thống tiếp theo của nước Mỹ?".

Tuy nhiên, việc GSA trì hoãn làm dấy lên câu hỏi bao giờ thì việc chuyển giao chính quyền được bắt đầu: khi tổng thống từ bỏ cuộc chiến pháp lý hay khi các đại cử tri họp lại để bỏ phiếu? Vào một năm bình thường, bằng việc tuyên bố "người được cho đã chiến thắng", GSA sẽ giải phóng các nguồn lực dùng cho quá trình chuyển giao chính quyền, năm nay số tiền đó là 9,9 triệu USD.

Tổng thống Trump không công nhận chiến thắng của ông Biden. Ảnh: Reuters.

Hầu hết quan chức cấp cao của đảng Cộng hòa chọn giữ im lặng về kết quả bầu cử như Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell hoặc công khai chất vấn tính hợp pháp của tuyên bố đắc cử từ phía các hãng thông tấn, dù đó là cách người thắng cuộc được thông báo - một cách chính xác - trong hầu hết các cuộc bầu cử trước đây.

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham cũng bày tỏ sự phản đối trước động thái tuyên bố đắc cử của ông Biden: "Tôi hoàn toàn ủng hộ việc Tổng thống Trump tiếp tục đấu tranh để toàn bộ số phiếu hợp lệ được kiểm đầy đủ", ông nói trên Fox News hôm 7/11. "Tổng thống, đừng đầu hàng. Hãy chiến đấu tới cùng".

Mâu thuẫn nội bộ trong đảng Cộng hòa

Tuy nhiên, bức thư của Trung tâm Chuyển giao Tổng thống cho thấy sự ủng hộ từ đảng Cộng hòa đối với người đứng đầu Nhà Trắng đã bắt đầu lung lay dữ dội, Politico nhận định.

Cụ thể, văn phòng của cựu Tổng thống George W. Bush gần đây đã đưa ra thông cáo gọi ông Biden là "tổng thống đắc cử".

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Roy Blunt của đảng Cộng hòa trả lời ABC hôm 8/11 rằng những nỗ lực pháp lý của Tổng thống Trump "nhiều khả năng sẽ không tạo ra bất kỳ sự thay đổi nào đủ lớn để xoay chuyển tình thế".

Thượng nghị sĩ Roy Blunt của đảng Cộng hòa. Ảnh: CQ Roll Call.

Hai thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa tại Utah là ông Mitt Romney và bà Lisa Murkowski cũng đã lên tiếng chúc mừng ông Biden chiến thắng.

Nhóm phụ trách chuyển giao quyền lực của ông Biden đã cố gắng cho GSA một khoảng thời gian để đưa ra quyết định về kết quả bầu cử, song đã đưa cảnh báo vào ngày 8/11 rằng họ sẵn sàng gia tăng áp lực lên phía bà Murphy.

"Giờ đây, cuộc bầu cử đã an bài với chiến thắng thuộc về ông Biden, chúng tôi hy vọng quản trị viên của GSA nhanh chóng xác nhận ông Joe Biden và bà Kamala Harris là tổng thống và phó tổng thống đắc cử", một phát ngôn viên của nhóm chuyển tiếp nói với Politico. "Nền an ninh quốc gia và lợi ích kinh tế của Mỹ phụ thuộc vào việc chính phủ liên bang thể hiện sự tôn trọng đối với nguyện vọng của người dân, đồng thời tham gia vào quá trình chuyển giao quyền lực một cách suôn sẻ và hòa bình."