Nâng cao hiệu quả giải ngân vốn đầu tư công: Phát huy vai trò của Kiểm toán Nhà nước

Đó là ý kiến của nhiều tham luận trình bày tại Hội thảo "Nâng cao hiệu quả giải ngân vốn đầu tư công và vai trò của Kiểm toán Nhà nước", do Kiểm toán Nhà nước phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức, diễn ra ở Hà Nội, sáng nay (22/9/2020).

Bộ Tài Chính cho biết, trong 8 tháng đầu năm 2020, giải ngân vốn đầu tư công theo kế hoạch năm 2020 mới đạt 221.768 tỷ đồng, bằng 47% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; trong đó, vốn ngân sách Trung ương đạt 37,8% kế hoạch và vốn ngân sách địa phương đạt 55,1% kế hoạch. Số vốn giải ngân tuy tăng so với cùng kỳ năm 2019, song tỷ lệ giải ngân vẫn thấp so với kỳ vọng.

Kiểm toán Nhà nước có vai trò quan trọng góp phần thúc đẩy hiệu quả giải ngân vốn đầu tư công. Ảnh NQ

Nguyên nhân, ngoài yếu tố khách quan, thì trong những năm vừa qua, thông qua công tác kiểm toán các dự án đầu tư công, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra nhiều bất cập, kẽ hở về cơ chế, chính sách trong quản lý đầu tư công, đặc biệt là các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư; công tác quản lý, giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước chưa được thực hiện thường xuyên, đầy đủ theo chức năng, nhiệm vụ được giao; công tác quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện đầu tư nhiều nơi còn chậm hoàn thiện thủ tục và giao chi tiết kế hoạch vốn; vướng mắc giải phóng mặt bằng; lựa chọn nhà thầu, tổ chức thi công còn chậm; một số bộ, ngành, địa phương, ban quản lý dự án chưa chủ động, thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành; vai trò, trách nhiệm người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện đầu tư công chưa được đề cao…

Đại diện Bộ Tài chính cho biết, hàng năm, Kiểm toán Nhà nước thông qua kiểm toán các dự án đầu tư công đã phát hiện nhiều sai sót, kiến nghị xử lý hàng chục ngàn tỷ đồng thu hồi về ngân sách Nhà nước, giúp Chính phủ và các cơ quan quản lý đầu tư kịp thời chấn chỉnh, khắc phục, góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công.

Ở góc độ địa phương, đại diện UBND TP Hồ Chí Minh, khẳng định: Trong thực hiện đầu tư công, chính quyền thành phố đã rà soát, quyết liệt chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các cấp.... thực thi đúng pháp luật. Tuy nhiên, vẫn tồn tại nguy cơ xảy ra lãng phí, yếu kém trong quản lý, thực hiện ở nhiều khâu từ giai đoạn chủ trương đầu tư, chuẩn bị đầu tư… đến cấp phát vốn, nghiệm thu bàn giao đưa công trình vào sử dụng, công tác quyết toán vốn đầu tư công trình. Hoạt động kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước đã hỗ trợ tích cực cho thành phố trong giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng. Các kết luận, kết quả kiểm toán là căn cứ quan trong để UBND thành phố Hồ Chí Minh xem xét, quyết định và giám sát các nội dung về ngân sách Nhà nước và đầu tư công, tăng cường công tác quản lý.

Kiểm toán Nhà nước có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy, nâng cao hiệu quả đầu tư công thông qua công tác kiểm toán chỉ ra những bất cập, thiếu sót, hạn chế về chính sách, pháp luật, công tác quản lý… và kiến nghị các giải pháp xử lý, khắc phục. Tuy nhiên, ông Đoàn Xuân Tiên - Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước, cho biết: Hoạt động kiểm toán các dự án đầu tư công trong thời gian qua vẫn còn có nhiều hạn chế, bất cập, chất lượng kiểm toán chưa thực sự được tốt. Quy mô và tần suất kiểm toán còn nhỏ so với yêu cầu kiểm soát các đối tượng sử dụng tài chính công, tài sản công, nhất là trong lĩnh vực đầu tư xây dựng. Hoạt động kiểm toán chuyên sâu còn hạn chế nên chưa giải đáp được sâu sắc các vấn đề về hiệu quả quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, tình trạng tham nhũng, thất thoát, lãng phí trong đầu tư các dự án sử dụng ngân sách Nhà nước. Trình độ, năng lực, kiến thức của kiểm toán viên còn cần phải được nâng cao mới có thể bắt kịp xu thế phát triển… Đó là những vấn đề trong thời gian tới Kiểm toán Nhà nước cần có các giải pháp khắc phục nhằm nâng cao vai trò, hiệu quả, chất lượng công tác kiểm toán, qua đó góp phần làm minh bạch nền tài chính quốc gia, nhất là đối với các dự án đầu tư công để đảm bảo các dự án được giải ngân và hoàn thành đúng tiến độ, phát huy hiệu quả.